Chế độ nenkin, lương hưu(公的年金) ở Nhật là gì?

2022.01.06

↑↑
Nếu bạn được gửi những bì thư như thế này thì đó chình là giấy thông báo về chế độ nenkin hay gọi cách khác là chế độ đóng quỹ lương hưu của Bộ hưu trí Nhật Bản（Văn phòng lương hưu）. Hôm nay, hãy cùng tìm hiểu chi tiết xoay quanh việc đóng quỹ lương hưu ở Nhật nhé.

Chế độ nenkin, lương hưu(公的年金) ở Nhật là gì?

• Đây là một chế độ bảo hiểm xã hội mà hàng tháng người tham gia sẽ phải đóng vào quỹ một số tiền theo quy định, khi về già, từ 65 tuổi trở đi sẽ được hưởng chế độ lương hưu từ nhà nước. Ngoài trường hợp sau khi về già , người tham gia có thể nhận được trợ cấp trong trường hợp tai nạn, thương tật hoặc tử vong( bao gồm người làm kinh tế chính trong gia đình). Chế độ lương hưu gồm hai loại là lương hưu toàn dân do nhà nước quản lí và lương hưu cá nhân do doanh nghiệp tư nhân quản lí. Sau đây sẽ là những điều cần biết về chế độ lương hưu toàn dân của nhà nước.

Những ai là đối tượng tham gia đóng quỹ lương hưu toàn dân？

• Tất cả những người từ 20 đến 60 tuổi, không phân biệt quốc tịch, hiện đang sống ở Nhật Bản.

Lương hưu toàn dân là gì?

• Lương hưu toàn dân được coi là chế độ lương hưu cơ bản mà ai cũng phải tham gia. Tùy thuộc vào đối tượng tham gia mà nó được chia làm 3 loại sau đây.

①Người hưởng lương hưu loại 1
Đối tượng： Những người có độ tuổi từ 20 đến 60, người làm nông lâm ngư nghiệp, sinh viên, người làm nghề tự do hoặc không có nghề nghiệp.
Ví dụ, những người tự lập công ty, nhà hàng riêng sẽ được xét là đối tượng của loại này. Hàng tháng sẽ đóng một số tiền quy định là 16,610 yen. Bộ hưu trí Nhật sẽ gửi phiếu đóng tiền đến, cách thức đóng là đóng qua ngân hàng, bưu điện hay cửa hàng tiện lợi. Hoặc có thể chuyển khoản, dùng thẻ tín dụng. Ngoài ra nếu chọn cách trả trước thì sẽ được giảm một chút phí, đặc biệt sẽ được giảm nhiều nhất nếu trả trước qua hình thức chuyển khoản.

②Người hưởng lương hưu loại 2
Đối tượng： Người làm việc ở công ty, nhà nước.
Người đang làm việc tại công ty có áp dụng chế độ lương hưu phúc lợi thì cũng thuộc đối tượng tham gia đóng quỹ lương hưu toàn dân này. Người làm việc bán thời gian, người làm thêm mà làm quá thời gian quy định, hoặc có thời gian làm việc dài hơn một năm, thu nhập nhiều hơn mức quy định thì cũng sẽ tham gia quỹ lương hưu phúc lợi( Nếu là sinh viên sẽ không được tham gia ). Hàng tháng công ty sẽ tự động trừ vào tiền lương để nộp vào quỹ.

③Người hưởng lương hưu loại 3
Đối tượng： Những người thân của nhóm đối tượng 2 và có độ tuổi từ 20 đến 60 tuổi ( thu nhập một năm không quá 130 vạn yen.). Nhóm đối tượng này không trực tiếp phải đóng quỹ lương hưu.

Sự khác nhau giữa lương hưu toàn dân và lương hưu phúc lợi là gì?

• Lương hưu toàn dân (chế độ lương hưu cơ bản) là chế độ mà tất cả những người từ 20 đến 60 tuổi sẽ phải tham gia, trong khi đó nếu tham gia đóng quỹ cả bên lương hưu phúc lợi thì sau này khi về già, người tham gia sẽ nhận được cả hai khoản lương hưu cơ bản và phúc lợi. Ở Nhật được gọi là chế độ lương hai tầng. Nên nếu tham gia cả hai chế độ thì sau này sẽ nhận được nhiều lương hưu hơn.

Có những loại lương hưu nào?

•  Gồm 3 loại là Lương hưu tuổi già, lương hưu thương tật, trợ cấp gia đình có người mất.

① Lương hưu tuổi già
Người đã đóng quỹ lương hưu trên 10 năm, từ 65 tuổi trở đi sẽ bắt đầu nhận được lương hưu. Thời gian tham gia đóng lương hưu càng dài thì về sau số tiền nhận lại sẽ nhiều hơn. Những người tham gia quỹ lương hưu cơ bản sẽ nhận được mức lương hưu cơ bản của người cao tuổi. Trường hợp nếu đóng quỹ liên tục trong 40 năm thì khi 65 tuổi có thể nhận được khoản tiền là 780,900 yen một năm (Nếu trong đó có khoảng thời gian được miễn giảm, trì hoãn hoặc không đóng quỹ hàng tháng, thì số tiền nhận lại sẽ bị giảm đi). Những người tham gia lương hưu phúc lợi cũng được nhận một khoản gọi là lương hưu phúc lợi tuổi già. Số tiền lương hưu nhận được sẽ tùy theo số tiền lương làm việc hàng tháng, thời gian đóng quỹ, tình trạng người thân trong gia đình mà có thể thay đổi.

② Lương hưu thương tật
Chế độ lương hưu thương tật sẽ trợ cấp cho người tham gia trong trường hợp bị thương, bệnh tật trong quá trình tham gia đóng quỹ. Người tham gia lương hưu quốc dân sẽ nhận được 「Trợ cấp thương tật cơ bản」, người tham gia lương hưu phúc lợi sẽ nhận được 「Trợ cấp phúc lợi thương tật cơ bản」. Ở loại này sẽ không bắt buộc phải tham gia trên 10 năm. Trợ cấp thương tật cơ bản là 780,900 yen thêm với mức độ thương tật và số người con phải nuôi trong gia đình. (780,900yen× mức độ thương tật + số tiền tương ứng với số người con*). Còn phía trợ cấp phúc lợi thương tật cơ bản thì sẽ phụ thuộc vào mức lương khi làm việc, mức độ thương tật, thời gian đóng quỹ toàn dân và việc có người phải nuôi dưỡng hay không.

＊Mức tiền tương ứng với số con trong gia đình
Có một hoặc hai con： một người tương ứng 224,700円,
Có ba con trở lên： một người tương ứng 74,900円

③Trợ cấp khi có người mất

Nếu người tham gia đóng quỹ qua đời, thì 「Trợ cấp cơ bản về tử tuất」, hay trường hợp lương hưu phúc lợi sẽ là 「Trợ cấp phúc lợi về tử tuất」 sẽ được chi trả cho gia đình của người đã mất. Người nhận được tiền trợ cấp cơ bản sẽ là vợ hoặc chồng có con chưa đủ 18 tuổi, hoặc con của người đã mất chưa đủ 18 tuổi. Còn về bên trợ cấp phúc lợi về tử tuất thì người nhận sẽ là vợ/ chồng, con, cháu, bố mẹ, ông bà. Ở trợ cấp cơ bản, số tiền nhận được sẽ là 780,900 cộng với số tiền tương ứng với số con trong gia đình＊. Trợ cấp phúc lợi thì sẽ tùy thuộc vào mức lương khi làm việc và thời gian đóng quỹ lương hưu.

＊Mức tiền tương ứng với số con trong gia đình
Có một hoặc hai con： một người tương ứng 224,700円,
Có ba con trở lên： một người tương ứng 74,900円

Làm thế nào để tham gia quỹ lương hưu?

• Lương hưu toàn dân sẽ được hướng dẫn tham gia khi đi đăng ký nơi ở tại tòa thị chính của nơi sống. Lương hưu phúc lợi sẽ được công ty hướng dẫn thủ tục tham gia khi làm việc tại công ty.

Không đủ tiền, không thể đóng được phí lương hưu hàng tháng thì phải làm sao?

• Tùy vào thu nhập mà có thể đăng ký 「miễn giảm」 hoặc 「trì hoãn 」việc đóng phí lương hưu toàn dân. Trường hợp miễn giảm, có thể được miễn giảm toàn bộ hoặc một phần(75%、50%、25%). Đối với sinh viên, có thể đăng ký trì hoãn đến khi ra trường. Về sau số tiền nhận lại sẽ bị giảm đi do quá trình đã trì hoãn hoặc xin miễn giảm.

Tôi đã về nước, vậy số tiền tôi đã đóng lương hưu toàn dân khi ở Nhật thì sẽ thế nào?

•  Khi người tham gia đóng quỹ lương hưu cơ bản từ 6 tháng trở lên, khi muốn rút khỏi thì sẽ được nhận lại toàn bộ một lần. Thời gian đóng càng nhiều thì số tiền nhận lại cũng sẽ càng nhiều. Khi người tham gia rời khỏi Nhật Bản, thì phải làm thủ tục hoàn lại trong vòng 2 năm kể từ khi rời Nhật.

Trước khi đến Nhật, tôi đã đóng quỹ lương hưu ở nước mình, thì có liên quan gì đến việc lương hưu ở Nhật không?

•  Trong trường hợp Nhật Bản có kết nối thỏa thuận an sinh xã hội với đất nước của bạn thì thời gian bạn đóng quỹ lương hưu ở đất nước của bạn có thể được cộng lại với thời gian bạn đóng ở Nhật để tính số tiền nhận lại sau này. Thỏa thuận an sinh xã hội, Nhật Bản đang kết nối với khoảng 20 quốc gia như Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hàn Quốc…
  Xem thêm chi tiết tại đường link dưới đây：
  <<https://www.nenkin.go.jp/service/shaho-kyotei/20141125.html>>

Tôi đã đóng quỹ lương hưu phúc lợi khi còn làm việc ở công ty, nhưng giờ tôi đã nghỉ việc thì lương hưu đó sẽ như thế nào?

• Khi bạn rút khỏi chế độ lương hưu phúc lợi thì hãy làm thủ tục để đóng quỹ lương hưu toàn dân. Bộ hưu trí Nhật Bản sẽ gửi bì thư gồm nhiều giấy tờ quan trọng đến , hãy điền và gửi lại những thủ tục cần thiết.

Cuối cùng

Những thông tin, điều kiện và mức tiền xoay quanh chế độ nenkin, chế độ lương hưu ở Nhật, tùy vào tình hình xã hội mà có thể thay đổi. Vì vậy hãy cập nhật thông tin khi cần ở ban phụ trách quỹ lương hưu của thành phố hoặc bên văn phòng lương hưu thường trực.

Ngoài ra, có thể xem tài liệu chi tiết tại trang chủ của Bộ hưu trí Nhật Bản qua đường link sau：https://www.nenkin.go.jp/service/pamphlet/kaigai/kokunenseido.files/10Vietnamese.pdf

• Hãy cùng tham khảo thêm những bài viết hữu ích sau đây

Cách xem bảng lương　https://social-b.net/baiyu/vn/kyuuyomeisai0702vn/

Cách xem phiếu khai thu nhập và thuế (源泉徴収票げんせんちょうしゅうひょう)

https://social-b.net/baiyu/vn/gensenchoshuhyovn/

thuế　https://social-b.net/baiyu/vn/tax0709vn/

• Nếu bạn có câu hỏi hay thắc mắc thì hãy gửi đến 「Hộp câu hỏi」 qua đường link dưới đây：
  https://social-b.net/baiyu/vn/question-box/